Wybór i przygotowanie miejsca lądowania

Planz i Adler autorzy książki pt. ‘Medycyna Ratunkowa’ zwrócili uwagę na to, iż „naziemne załogi pogotowia, które wzywają śmigłowiec w celu ewakuowania ofiar wypadku, muszą znać sposoby wyznaczania bezpiecznego lądowiska i bezpiecznego prowadzenia prac wokół śmigłowca”. Gdy zespół medyczny karetki pogotowia po dojechaniu na miejsce, ocenia stan pacjenta jako sugerujący potrzebę zadysponowania zespołu HEMS, musi w takiej sytuacji w szybki sposób stworzyć czy wyznaczyć miejsce, gdzie będzie mógł wylądować śmigłowiec. Miejsce bezpieczne i spełniające niezbędne kryteria potrzebne do przekazania pacjenta na pokład śmigłowca. Stąd prawdą jest stwierdzenie, że „śmigłowce ratownicze z lotniskiem stykają się zasadniczo tylko w swoich bazach. Pozostałe miejsca lądowań to teren przygodny lub lądowiska przyszpitalne”.

    Należy pamiętać także o tym, że zespół HEMS nie wszędzie może wylądować w sposób bezpieczny. Kolejną niedogodnością jest fakt, że najpowszechniej wykorzystywane śmigłowce Mi – 2 Plus mają ograniczoną możliwość czasową pozostawania w „zawisie”. Oznacza to, że czas pozostawania tego śmigłowca, nieruchomo w powietrzu, dla potrzeby przekazania pacjenta, jest ograniczony (dot. służb ratowniczych za wyjątkiem Lotniczego Pogotowia Ratunkowego). „Łopaty wirnika nośnego oraz śmigła ogonowego, stanowią dla osób nieobeznanych ze śmigłowcowym BHP śmiertelne niebezpieczeństwo”. Stąd najlepiej wybierać miejsca ustronne, takie, w których osoby postronne i przygodni świadkowie zdarzenia nie mogą wejść w pole lądowiska. Nie zawsze mamy jednak taką możliwość. Dlatego potrzeba świadomości, że współpraca z zespołem HEMS to praca zespołowa wielu specjalistycznych służb. Doskonałą sytuacją jest taka, gdy na miejscu lądowania mogą współpracować służby Policji jak i Straży Pożarnej

    Zatem organizując miejsce tymczasowego przyziemienia śmigłowca należy pamiętać o następujących czynnikach:

Z uwagi na pogodę:

- lądowanie i start śmigłowca następuje wyłącznie pod wiatr. Należy to zawsze uwzględnić przyjmując śmigłowiec na lądowisku i przyjmując pozycję potwierdzającą chęć przyjęcia go.- podstawa chmur wynosi min. 100 m ( informację taką dyspozytor może uzyskać z miejscowej informacji pogodowej, można dokonać też oceny przez porównanie z innymi orientacyjnymi odległościami wokół nas)

- siła wiatru nie jest większa niż 15 m/s (~ 6 ° B, ~ 55 km/h)

Z uwagi na otoczenie: 

- w rejonie miejsca zdarzenia widzialność w linii prostej wynosi, co najmniej 1 km- na drodze lądowania i startu nie znajdują się przeszkody zgodnie z proporcją 1:6. Tzn. przeszkoda o wysokości 10 m, może znajdować się w odległości powyżej 60 m od miejsca lądowania.

- lądowisko musi być wolne od przeszkód zagrażających wirnikowi i śmigłu ogonowemu ( drobne kamienie, skoszona trawa, itp.)

- dla wskazania kierunku wiatru można zapalić świecę dymną ( uwaga, aby dym nie zasłonił lądowiska ) lub powiesić na brzegu lądowiska wskaźnik (np. rozwinięty bandaż na dobrze umocowanej tyczce )

Z uwagi na miejsce lądowania:

- wyznaczona powierzchnia ma wymiary 35 x 35 m, jest twarda i nie ma żadnych przeszkód ( teren obejmujący 100 x 100 m, oddalony od wysokich przeszkód, powinien zapewnić pilotowi swobodę manewrów )

- spadek terenu jest dopuszczalny do 2 %- lądowisko jest zlokalizowane w terenie otwartym a nie zagłębieniu- jeśli teren jest pofałdowany, lądowisko lokalizujemy na wzniesieniu

- w środku lądowiska powinno być miejsce przyziemienia o średnicy ok. 5 m- zimą lądowisko powinno być wyznaczone na śniegu twardym i zleżałym. Jeżeli śnieg jest świeży, należy go udeptać, polać wodą

W przypadku lądowań w nocy, przydatne może być zastosowanie zestawu lamp stroboskopowych o nazwie „Flight Site”. Jest to sygnalizator położenia lądowiska w porze wieczorowo – nocnej. Odpowiednie oznakowanie lądowiska uzyskuje się poprzez rozstawienie czterech lamp koloru białego, w narożnikach wyznaczonego pola lądowania oraz jednej lampy koloru czerwonego wyznaczającej punkt orientacyjny ustawienia śmigłowca (środek wyznaczonego pola lądowania).
W zestawach dołączone są wymienne klosze w kolorach, pomarańczowym i czerwonym, zatem odpowiednie służby mogą je modyfikować stosownie do swoich wymagań. 

Dariusz Obojski