Tężec: jakie są postaci i objawy tej choroby?

Marek Szydełko
04.10.2021

Tężec jest jedną z tych chorób, które udało się niemal całkowicie wyeliminować dzięki powszechnym szczepieniom. Nie wszyscy jednak mają przeciwciała, a do tego trzeba pamiętać, że jedno szczepienie nie daje odporności na całe życie (procedurę trzeba powtarzać co około 10 lat). Jeśli się o tym zapomni, wówczas należy się liczyć z wysokim ryzykiem zachorowania na tężec, na przykład w wyniku skaleczenia się podczas prac w ogrodzie. Laseczka tężca doskonale radzi sobie w ludzkim środowisku, czając się m.in. w kurzu domowym oraz w wodzie. Jakie są objawy zakażenia tężcem? To wyjaśniamy w naszym poradniku.

Objawy nie występują od razu

Charakterystyczne dla tężca jest to, że choroba może się bardzo długo rozwijać w organizmie zanim da jakiekolwiek objawy. Okres wylęgania może wynieść nawet 50 dni, choć u niektórych pacjentów zajmuje to do dwóch tygodni. Warto przy tym wiedzieć, że w zgodnej opinii lekarzy krótszy czas wylęgania może być czynnikiem ryzyka poważnych powikłań i ciężkiego przebiegu choroby.

Objawy tężca zależne od postaci choroby

Tężec to choroba, która może przybierać aż trzy postaci – i w zależności od tego, z jakim rodzajem mamy do czynienia, zauważymy u siebie odmienne objawy. Zacznijmy od postaci miejscowej, najłagodniejszej, często przechodzącej samoistnie. Jej typowym objawem jest sztywność i ból w miejscu skaleczenia. Może również dochodzić do skurczu mięśni w tej okolicy. Z takimi objawami należy się zgłosić do lekarza, który zaleci podanie zastrzyku przeciwko tężcowi. W przeciwnym razie istnieje ryzyko, że choroba przejdzie do drugiej postaci.

Mowa tutaj o tężcu uogólnionym – zdecydowanie najczęściej diagnozowanym w naszym kraju. Początkowo objawy choroby są nieswoiste. Pojawia się ból głowy, rozdrażnienie, delikatne napięcie mięśniowe, rzadziej mrowienie i drętwienie. U co drugiego pacjenta diagnozuje się również szczękościsk, co jest spowodowane skurczem mięśni twarzy. W efekcie na buzi pojawia się tzw. uśmiech sardoniczny, czyli wymuszony.

W toku rozwoju choroby u pacjenta mogą wystąpić także inne objawy, jak sztywnienie karku i grzbietu oraz utrudnione przełykanie. W skrajnych przypadkach pojawiają się bardzo silne drgawki, które mogą spowodować nawet poważny uraz kręgosłupa czy przypadkowe odgryzienie sobie języka.

Istnieje również postać mózgowa tężca, która daje objawy tylko w obszarze twarzy i głowy. Najczęściej występuje tutaj porażenie nerwów i spowodowana tym deformacja wyglądu buzi. Do tego dochodzą problemy z mówieniem.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie