Martwy ząb-jak go rozpoznać i leczyć?

Jerzy Biernacki
02.07.2020

Każdy z zębów jest połączony z krwioobiegiem i systemem nerwowym przez tzw. pęczek naczyniowo-nerwowy. W praktyce polega to na tym, że krew wpływa i odpływa do komory zęba (jamy w jego wnętrzu), odżywia go, a wypustki nerwowe odpowiadają za czucie, dotyk, ból i jednocześnie chronią go przed czynnikami destrukcyjnymi (skrajną temperaturą, zbyt silnym uciskiem, urazem). Tak ząb jest w stanie funkcjonować, gdy jest żywy.

Niestety, czasami może dojść do stanu zapalnego miazgi zęba, a nawet martwicy, a bakterie rozprzestrzeniają się w sposób niekontrolowany i w konsekwencji musimy przeleczyć go kanałowo.

Po przeprowadzonym leczeniu kanałowym ząb traktujemy jako martwy, ale tak do końca to on martwy nie jest. I bardzo dobrze.

Każdy martwy element naszego ciała powinien być z niego usunięty, ponieważ żaden pacjent  nie chciałby mieć w brzuchu martwej nerki, martwej wątroby itp.

Tzw. „martwy ząb” jest po prostu tylko w minimalnym zakresie odżywiony i unerwiony przez drobne naczynka i nerwy i tym samym jest niestety bardziej podatny na uszkodzenia i działanie czynników uszkadzających go.

Jak rozpoznać martwy ząb?

Oczywiście istnieje szereg testów (na nawiercanie, prowokowanie wysoką i niską temperaturą, badanie przepływu krwi w komorze zęba), ale te metody mogą być zastosowane dopiero gdy pacjent znajdzie się w gabinecie stomatologicznym.

Bardziej skoncentrujmy się na tym co może i powinno zaniepokoić samego pacjenta:

- gdy ząb zmienił swoją barwę

- gdy ząb boli przez kilka dni

- gdy koło zęba pojawia się obrzęk tkanek

- gdy ząb nagle, bez powodu zaczyna się ruszać

W tych sytuacjach nie pozostaje nam nic innego, jak w tempie mocno przyspieszonym umówić wizytę i zdać się na profesjonalizm naszego lekarza stomatologa.

Jak leczyć martwy ząb?

Tak jak wspomniałem wcześniej w zdecydowanej większości przypadków konieczne jest przeprowadzenie leczenia kanałowego.

Na czym ono polega:

  • otwarcie komory zęba i usunięcie żywej lub martwej miazgi, która to właśnie odpowiada za towarzyszący nam ból
  • opracowanie kanału lub kanałów korzeniowych – mechaniczne i chemiczne usunięcie resztek miazgi i dodatkowo nadanie kanałowi regularnego kształtu
  • osuszenie kanałów – skoro płukaliśmy, to nie zostawiamy po sobie resztek w kanale.
  • wypełnienie kanałów materiałami biozgodnymi - szczelnie zamykamy światło kanału na całej jego długości, nie dając bakteriom szans na jego ponowną kolonizację
  • wypełnienie ubytku w zębie. Najczęściej prawidłowo przeleczony kanałowo ząb ( ubytek) wypełnia się materiałami kosmetycznymi (plombami), a w przypadku większego zniszczenia zęba konieczna jest odbudowa protetyczna

Leczenie kanałowe zawsze należy rozpatrywać w dwóch aspektach; mechanicznym i biologicznym. Po zakończonym leczeniu wykonujemy kontrolne zdjęcie Rtg i możemy stwierdzić poprawność leczenia pod względem mechanicznym. Natomiast biologiczny aspekt i skuteczność jesteśmy w stanie potwierdzić dopiero po czasie. Jak długim?

Obserwacja 6 miesięczna, roczna, 3 letnia itd. Wszystko zależy od tego jak często pacjent będzie nas odwiedzał na wizytach kontrolnych i jak często będziemy wykonywać Rtg kontrolne.

Tak więc nigdy nie ma pewności, że leczenie kanałowe w 100 %  się powiedzie. Nikt nam nie zagwarantuje, że w poniedziałek skończymy leczenie, a we wtorek np. nie pojawi się ropień.

Pojawia się więc pytanie, czy zawsze leczyć ząb endodontycznie, kiedy zaniechać dalszego leczenia, kiedy odpuścić?

Jest kilka sytuacji, gdy należy wykonać bilans zysków i strat i podjąć definitywną decyzję:

  1. brak możliwości dalszego leczenia (technicznych, ekonomicznych, społecznych)
  2. brak chęci dalszego leczenia ze strony pacjenta („mam już dość tego zęba”)
  3. mamy alternatywny wybór – IMPLANT
  4. ogólny zły stan zdrowia pacjenta i duże ryzyko jego pogorszenia przez zły stan pojedynczego zęba (tzw. ognisko zapalne)
  5. planowane zabiegi ratujące zdrowie (transplantacja, endoproteza) – tu decyzje podejmuje lekarz stomatolog prowadzący

 Artykuł powstał na bazie komentarza specjalistów z Ortoprotex.pl

Artykuł partnera.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie