Liszaj rumieniowaty – jak wygląda?

Marek Szydełko
11.09.2024

Liszaj rumieniowaty, obecnie określany mianem tocznia rumieniowatego, jest nie tyle samodzielną jednostką chorobową, ile zespołem chorób – manifestujących się w postaci dermatoz (zmian skórnych) i/lub schorzeń układowych (obejmujących różne tkanki, układy czy narządy). Toczeń rumieniowaty ma podłoże autoimmunologiczne, natomiast jego przyczyny nie są do końca poznane. Jak wygląda liszaj rumieniowaty na twarzy i ciele? Jakie wyróżniamy rodzaje tej choroby i w jaki sposób przebiega jej rozpoznanie oraz leczenie?

Liszaj rumieniowaty – objawy i rodzaje choroby

Tak, jak zostało to już wspomniane, obserwuje się różne manifestacje schorzenia, jakim jest liszaj rumieniowaty. Zdjęcia pacjentów oraz ich zmian skórnych nie dają niestety pełnego obrazu przebiegu choroby – co więcej, obraz kliniczny różni się w zależności od tego, z jakim rodzajem tocznia mamy do czynienia. Zagadnienie to szerzej zostało opisane tutaj: https://www.adamed.expert/pacjent/choroby-i-objawy/skora-i-paznokcie/liszaj-rumieniowaty-rodzaje-i-leczenieNiemniej, wśród typów liszaja rumieniowatego wyróżnia się:

  • liszaj rumieniowaty układowy. Jego objawy to przede wszystkim rumień obecny na twarzy (przyjmujący charakterystyczny kształt motyla), a oprócz tego zapalenie stawów, nadciśnienie tętnicze, zapalenie osierdzia, zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego i inne;
  • liszaj rumieniowaty polekowy. Jego symptomy są podobne do tych, które prezentuje liszaj rumieniowaty układowy, natomiast w tym przypadku objawy wołane są przez przyjmowanie konkretnych leków i ustępują po zaprzestaniu terapii (wśród tych leków wyróżnić można preparaty kardiologiczne, neurologiczne czy leki biologiczne);
  • liszaj rumieniowaty noworodków. Objawy obejmują przede wszystkim skórę, choć mogą dotyczyć także serca lub zaburzeń w zakresie morfologii krwi (postać hematologiczna). Ten rodzaj liszaja przekazywany jest na dziecko przez matkę, jeszcze w trakcie ciąży;
  • podostra postać skórna liszaja rumieniowatego. Pacjenci w przebiegu tego schorzenia są szczególnie wrażliwi na światło, a objawy przyjmują postać zmian skórnych – nie obserwuje się z kolei symptomów układowych czy narządowych;
  • liszaj rumieniowaty krążkowy. W przebiegu tej choroby zmiany skórne przyjmują postać powiększających się ognisk o charakterze rumieniowym, ale również obrzękowym. Zmiany mogą się zlewać, a dodatkowo mają tendencję do bliznowacenia.

Liszaj rumieniowaty – diagnostyka i leczenie

Diagnostyka liszaja rumieniowatego opiera się przede wszystkim na dokładnym wywiadzie medycznym z pacjentem, dotyczącym prezentowanych przez niego objawów. Samo rozpoznanie ułatwia często pojawienie się charakterystycznych, rumieniowych zmian – niemniej, w przypadku tocznia istotne jest przeprowadzenie diagnostyki różnicującej (w tym badań krwi w celu sprawdzenia obecności konkretnych przeciwciał), przekładającej się na trafną diagnozę i dobór właściwej terapii.

Leczenie w przypadku liszaja rumieniowatego jest głównie objawowe. Opiera się na farmakoterapii (w tym na leczeniu przeciwzapalnym, podawaniu leków immunosupresyjnych czy biologicznych), a oprócz tego na rehabilitacji, zabezpieczaniu skóry przed ekspozycją na promieniowanie słoneczne oraz na innych metodach – dostosowanych do konkretnej postaci choroby.

Źródła:

  1. Z. Guła, dr med. M. Korkosz, Toczeń rumieniowaty układowy [w:] Medycyna Praktyczna, 20.03.2017
  2. Hruby, J. Musiał, J. Sznajd, G. Goncerz, Toczeń rumieniowaty układowy [w:] Interna – Mały Podręcznik Medycyny Praktycznej, dostęp online: 30.07.2024
  3. dr hab. n. med. W. Tłustochowicz, Toczeń rumieniowaty układowy – jak nie przeoczyć choroby [w:] Medycyna po Dyplomie 05/2022
  4. Daca, E. Bryl, Toczeń rumieniowaty układowy – kryteria diagnostyczne i kliniczne skale oceny aktywności choroby – rys historyczny [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2013, tom 7, nr 5
  5. Samotij, Leczenie tocznia rumieniowatego układowego – wyzwania i perspektywy na przyszłość [w:] Varia Medica 2018, tom 2, nr 5

Artykuł sponsorowany

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie