Diagnostyka bólów brzucha

PERFORACJA W OBRĘBIE PRZEWODU POKARMOWEGO:

• - nagły, przeszywający ból (kindżałowy)
• - nudności, wymioty,
• - narastający obraz wstrząsu,
• - w wywiadzie często choroba wrzodowa, bóle jak w chorobie wrzodowej, leki uszkadzające błonę śluzową (sterydy, NLPZ)
• - badanie przedmiotowe: obraz "ostrego brzucha", zanik stłumienia wątrobowego
• - badanie RTG przeglądowe jamy brzusznej- powietrze pod przeponą.

BÓLE BRZUCHA W CHOROBIE WRZODOWEJ:

• - lokalizacja- nadbrzusze, śródbrzusze
• - wywiad: zależność bólów od posiłków, sezonowość i nawrotowość bólów
• - badanie przedmiotowe- często bolesność punktowa
• - badania dodatkowe- często prawidłowe 

RAK ŻOŁĄDKA:

• - bóle- typowe dla choroby wrzodowej, nietypowe- gniecenie, palenie
• - często brak łaknienia, chudnięcie
• - badania przedmiotowe: opór w nadbrzuszu, powiększenie wątroby, węzeł nadobojczykowy po stronie lewej
• - konieczne badanie endoskopowe, RTG, USG

OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI:

• - najczęściej: żółciowe, alkoholowe
• - objawy: silny ból w nadbrzuszu promieniujący pod lewą łopatkę, nudności, wymioty, narastający obraz wstrząsu,
• - badania przedmiotowe- bolesność całego nadbrzusza
• - badania laboratoryjne- Wzrost amylazemii, amylazurii, wzrost lipazy w surowicy
• - w RTG przeglądowym- "pętla na straży"

PRZEWLEKŁE  BÓLE TRZUSTKOWE:

• - rak trzustki, przewlekłe zapalenie
• - ból głęboko w nadbrzuszu, stały lub o zmiennym nasileniu, promieniujący do lewego podżebrza, pleców, klatki piersiowej, lewego barku, często nasilenie po alkoholu, nasilenie bólu zmniejsza się w pozycji zgiętej, z nogami uciskającymi brzuch
• - chudnięcie, narastające wyniszczenie
• - często biegunki, żółtaczka,
• - badanie przedmiotowe często negatywne,
• - badania dodatkowe- mierny wzrost amylazy, lipazy
• - badania: USG, ERCP, TK

OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO:

• - najczęściej na tle kamiczym
• - ostry ból w prawym podżebrzu, często związek z błędem dietetycznym, często wywiad kamiczy
• - badanie przedmiotowe: objaw Murphy'ego(+), objaw Chełmońskiego(+), objawy otrzewnowe
• - bad. laboratoryjne- wzrost OB i leukocytozy, wzrost bilirubiny i aminotransferaz (nie zawsze)
• - RTG przeglądowe j. brzusznej, USG

KAMICA PRZEWODOWA:

• - objawy- triada Charcot (ból, żółtaczka, gorączka)
• - wywiad- kamica pęcherzykowa, często stan po cholecystektomii
• - badania laboratoryjne: wzrost bilirubiny, wzrost aminotransferaz (600-700 IU/l), wzrost FALK
• - RTG przeglądowe jamy brzusznej, USG jamy brzusznej, ERCP

INNE PRZYCZYNY BÓLÓW W PRAWYM PODŻEBRZU:

   1. Ostre zapalenie wątroby wirusowe:

• - w wywiadzie kontakt z wirusem,
• - objawy pseudogrypowe, dyspeptyczne,
• - wzrost aminotransferaz

   2. Uszkodzenie wątroby polekowe lub poalkoholowe.
   3. Wątroba w niewydolności krążenia:

• - inne cechy niewydolności krążenia,
• - w USG poszerzenie żył wątrobowych.

   4. Ostry zespół Budd- Chiari

• - przyczyny: guzy, wady naczyniowe, doustne środki antykoncepcyjne, poligloblobulia
• - ból brzucha, narastanie wodobrzusza
• - nagły wzrost aminotransferaz,
• - narastająca niewydolność wątroby,
• - w USG zamknięcie żył wątrobowych,
• - rozstrzyga badanie naczyniowe

   5. Guzy wątroby pierwotne i przerzutowe:

• - wątroba duża, twarda, nierówna
• - wzrost FALK i wzrost GGTP często przy niskiej bilirubinie
• - objawy ogólne choroby nowotworowej.

   6. Kolka nerkowa prawostronna
   7. Zapalenie opłucnej prawostronne
   8. Zapalenie wyrostka robaczkowego
   9. Zapalenie jajników.

BÓLE POCHODZENIA JELITOWEGO:

1. niedrożność mechaniczna i porażenna
2. colonopathia spastica- zmienna lokalizacja bólów, często zmiana nasilenia bólów po defekacji, zaparcia lub biegunki, wzdęcia, nudności, przelewania, kruczenia, wlew kontrastowy i bad. kolonoskopowe wykluczają organiczną przyczynę bólów.
3. colitis ulcerosa
4. choroba Leśniowskiego- Crohna
5. zakaźne choroby jelit
6. colitis ischemica
7. rak jelita

ZATOR I ZAWAŁ KREZKI:

• - nagły, ostry ból, często w okolicy pępka,
• - mogą być wymioty i biegunka,
• - narastający obraz wstrząsu
• - brzuch miękki, obrona mięśniowa (-)
• - czasem w badaniu per rectum krwisty lub smolisty stolec
• - RTG przeglądowy- niecharakterystyczny obraz, może być niedrożność
• - rozpoznanie ustala się po wykluczeniu innych przyczyn bólu, rozbieżność między stanem chorego a wynikami badań , często wywiad kardiologiczny, często objawy miażdżycy innych naczyń. !O rozpoznaniu decyduje badanie naczyniowe.

OSTRA PORFIRIA:

• - ostre, napadowe bóle brzucha,
• - częściej kobiety,
• - częste zaostrzenie w czasie miesiączki,
• - mocz koloru czerwonego wina,
• - tachykardia,
• - niedowłady wiotkie
• - w moczu wysoki poziom porfiryn

OŁOWICA:

• - wywiad- kontakt z ołowiem, kolka ołowicza- bóle brzucha napadowe, rozlane
• - wzrost napięcia mięśni brzucha,
• - często przebyte laparotomie,
• - atak kolki często po alkoholu lub wskutek współistniejącego zakażenia
• - inne objawy ołowicy: encefalopatia, polineuropatia, bladość powłok, niedokrwistość, nakrapianie zasadochłonne erytrocytów.

TĘTNIAK AORTY BRZUSZNEJ:

• - bóle brzucha promieniujące do pleców
• - w wypadku rozwarstwienia- ból ma zmienną lokalizację
• - palpacyjnie- tętniący guz na lewo od kręgosłupa
• - RTG przeglądowe jamy brzusznej, USG jamy brzusznej

ANGINA BRZUSZNA:

• - bóle brzucha po posiłkach,
• - często utrata masy ciała,
• - rozpoznanie- po wykluczeniu innych przyczyn, badanie naczyniowe

INNE PRZYCZYNY BÓLÓW BRZUCHA:

• - bóle mające związek z układem moczowym,
• - kwasica cukrzycowa,
• - zaburzenia gospodarki wodno- elektrolitowej,
• - zawał śledziony,
• - uraz brzucha,
• - zawał serca,
• - zapalenie osierdzia, mięśnia sercowego,
• - zapalenie opłucnej,
• - neuralgie,
• - bóle z miednicy małej,
• - ostra niedoczynność kory nadnerczy,
• - phaeochromocytoma,
• - choroby pasożytnicze.